Plastic potten met witte, gele, paarse of donkerrode chrysanten verhullen ongeduldige gelaatsuitdrukkingen van zij die dit weekend over de begraafplaats rennen. Alsof de duur van een grafbezoek gelimiteerd is. Mocht ik mij nog onder de uwen begeven dan zou ik zowaar onder de voeten worden gelopen door al dat plichtsgevoel. Hoe groter de potten, hoe beter, zo lijkt het. Pronkstukken, zo komen ze mij soms voor. Ik neem mijn hoed af voor de hedendaagse handelaren, zij hebben begrepen wanneer hun slag te slaan.

Ofschoon ik mijzelf hier neerzet als zijnde het bewijs van een eindeloos voortbestaan, is het mij er niet om te doen om een discussie te starten over het al dan niet existeren van een hiernamaals. Ik laat de overtuigingen graag aan ieders vrije keuze. Evenmin wil ik de indruk wekken dat ik deze dagen een andere inspanning lever dan anders. Want eerlijk geschreven, als de chrysant niet in zo groten getale op de begraafplaats zou worden neergezet, zouden de gedenkdagen aan mijn geheugen ontglippen. Een november Allerheiligen. Twee november, Allerzielen.

Verstaat u mij niet verkeerd, bedrijvigheid op de begraafplaats doet me deugd. En als er een gedenkdag nodig is om die drukte te bewerkstelligen, dan zij dat zo. Het is de intentie waarmee de bloem van het eeuwige leven gelegd wordt, die mij aanspoort om mijn relaas te doen; het afraffelen van het ritueel.

Natuurlijk geldt dat niet voor iedereen, laat dat hier geschreven zijn. Ik zie heel veel mensen die hun naasten niets dan warmte komen brengen, wel meer dan eens per jaar. Er zijn ook mensen die hun dierbaren op andere plaatsen dan op een kerkhof met onder liefde onderdompelen. Eenieder zijn eigen wijze.
Het is de bezoeker die zijn wéérzin moet overwinnen die ik wil vragen zijn beweegredenen te herwegen en oprecht stil te staan bij de overledene. Bij datgene wat de overledene heeft achtergelaten. Hoe stond hij of zij in het leven? Want als u dan toch naar een begraafplaats gaat, kunt u er evengoed een bijzonder moment van maken. Tien minuten exclusieve aandacht, wellicht zonder telefoon in de hand? Ik voorspel u een grote dosis voldoening.

Wie toch niet kan nalaten om een pot chrysanten te kopen die boven andere potten uitsteekt, maar in werkelijkheid overal elders behalve op de begraafplaats wil zijn, zou ik willen toefluisteren: schijnheiligheid dient noch de heiligen, noch de overledenen.

Breng uw hart mee, meer is niet nodig.